19.11.2024
Վերջերս Հայաստանը ներկայացնող փոքրիկի մասնակցությունը մանկական Եվրատեսիլում հասարակության մեջ բուռն քննարկումների առիթ դարձավ: Երկիրը ներկայացնող Լեոն զբաղեցրեց ութերորդ տեղը, ինչը գուցե նորմալ արդյունք է, բայց ամենևին էլ՝ ոչ բացառիկ: Սակայն նրա դիմավորումը երևանյան «Զվարթնոց» օդանավակայանում՝ հացով, աղով ու հրավառությամբ, շատերի մոտ առաջացրեց արդարացի հարց. ի՞նչ էր դա: Տոնակատարություն ութերորդ տեղի համա՞ր, թե՞ հերթական խեղաթյուրված արժեքների դրսևորում:
Համեստությունն առհասարակ կարևոր արժեք է եղել, հատկապես՝ հայ ժողովրդի համար: Սակայն, երբ խոսքը վերաբերում է հանրային միջոցառումներին և «հայտնի» ընտանիքների երեխաներին, այս սկզբունքը կարծես մոռացվում է: Ահա Լեոն, ում հայրը՝ հայտնի երգիչ Մարտին Մկրտչյանը, փոխանակ իր երեխային սովորեցնելու, թե ինչպես հաղթահարել պարտությունը, նրա համար կազմակերպում է տրիումֆալ ընդունելություն՝ կարծես նա առաջին տեղն է զբաղեցրել:
Ինչպես նշել է օգտատերերից մեկը.
«Երեխան պետք է գար լացելով, ոչ թե՝ ծիծաղելով: Սա պարտություն է, բայց նրան դիմավորում են այնպես, կարծես հաղթել է»:
Այս խոսքերը դառը ճշմարտություն են: 16 մասնակիցներից 8-ը մնացին հետևում, բայց 7-ը մնացին առաջ, իսկ հաղթանակը տարավ այլ երեխա: Փոխանակ հասկանալու իրական դրությունը և ձգտելու ավելի բարձր արդյունքների, երեխային ցույց են տալիս, որ ցանկացած, նույնիսկ նվազագույն հաջողությունը՝ տոնակատարության պատճառ է:
Մեկ այլ մեկնաբանություն.
«Եթե իսկապես տաղանդավոր երեխա ուղարկեինք, նա կզբաղեցներ 1-ին կամ 2-րդ տեղը, և այդ ժամանակ Հայաստանի դրոշն իսկապես կբարձրանար ողջ աշխարհի առաջ»:
Այս խոսքը ընդգծում է մասնակիցների ընտրության խնդիրը: Հայաստանում կան տաղանդավոր երեխաներ, բայց հաճախ մրցույթներին մասնակցությունը որոշվում է ոչ միայն տաղանդով, այլև ծնողների հնարավորություններով: Սա հանգեցնում է հասարակության կողմից նման միջոցառումների հանդեպ վստահության ու հարգանքի նվազմանը:
Իրական հաղթանակը ոչ միայն տրիումֆն է, այլև պարտությունը պատվով ընդունելու կարողությունը: Հոգեբանները վաղուց ապացուցել են, որ միջին արդյունքների համար չափազանց մեծ գովեստը երեխաների մոտ ձևավորում է կեղծ ինքնագնահատական: Նրանք մեծանում են՝ համոզված, որ աշխարհը պարտավոր է իրենց ինչ-որ բան տալ, և դառնում են ամբողջովին անպատրաստ իրական կյանքին:
Փարադոքսալ է, բայց այս «հաջողությունները» ցույց են տալիս հենց մեծահասակների խնդիրը: Լեոն՝ որպես երեխա, մեղավոր չէ: Նրա շրջապատը՝ ծնողները, կազմակերպիչները, հասարակությունը, ձևավորում են նրա այն հատկանիշները, որոնք հետագայում նրան կամ կդարձնեն հպարտ պրոֆեսիոնալ, կամ՝ ինքնագոհ ու քննադատությունը չընդունող մարդ:
Հայաստանը մշակութային հարուստ և տաղանդավոր երեխաներով լի երկիր է: Բայց, որպեսզի այդ տաղանդները ճիշտ զարգանան, կարևոր է հիշել, որ գովեստը պետք է վաստակած լինի: Այն պետք է ոգեշնչի դեպի բարձր բարձունքներ, այլ ոչ թե ստեղծի հաջողության պատրանք այնտեղ, որտեղ այն չկա:
Լեոյի տրիումֆալ դիմավորումը օդանավակայանում պետք է դաս լինի բոլորիս համար: Եթե ցանկանում ենք տեսնել մեր երեխաների իսկական հաջողությունները, մենք պետք է նրանց սովորեցնենք չվախենալ պարտություններից և ձգտել իրական բարձունքների, այլ ոչ թե գոհանալ ութերորդ տեղով, որը զարդարված է հրավառություններով:
