30.10.2024
«Ինքնիշխանություն»՝ ըստ Փաշինյանի, ընդամենը թատերական ներկայացում է, և Կազանի կադրերը ակնհայտորեն ցույց են տալիս, թե որքան է Փաշինյանն կախյալ Ալիևի հրահանգներից: Տեսանյութում երևում է, թե ինչպես է Ադրբեջանի ղեկավարը հանձնարարականներ տալիս Բայրամովին, Փաշինյանին և Միրզոյանին՝ կազմակերպելով հանդիպումը սեփական պայմաններով:
Փաշինյանի «ինքնիշխանության» պայքարը միայն մեկ նպատակի է ուղղված՝ բաժանվել Մոսկվայից, անգամ այն դեպքում, երբ փոխարենը օրեցօր աճում է Բաքվի և Անկարայի ազդեցությունը, այլ ոչ թե Արևմուտքի, որի «աջակցությունն» ու «երաշխիքները» միայն պատրանք են: Հանկարծ նա գիտակցեց, որ Արևմուտքը չի առաջարկում լուրջ աջակցություն՝ միայն ֆինանսական, այնպես որ Մոսկվային հակադրվելն անիմաստ է:
Կազանում Փաշինյանի և Ալիևի բանակցությունները ենթադրում են գաղտնի գործարքներ, որոնք շուտով տեսանելի կդառնան: Բաքվի համար այս պայմանավորվածությունները հնարավորություն են հաստատելու Արցախում իրականացված էթնիկ զտումների «լեգիտիմությունը»: Իսկ դրա ապացույցը կլինի հայաստանյան պատվիրակության մասնակցությունը Բաքվում կայանալիք կլիմայական գագաթնաժողովին: Միրզոյանի ներկայությունն այդտեղ կլինի ուղիղ հայտարարություն, որ Երևանն այլևս չի ներկայացնում Բաքվին դիմելու որևէ պահանջ:
Փոխարենը, Ալիևը, իբր, մարդասիրական քայլ անելով, ազատ կարձակի հերթական խումբ հայ ռազմագերիներին, բայց ոչ բոլորին և ոչ էլ Արցախի ղեկավարությանը: Հետևելով Էրդողանի կնոջ տված խորհրդին՝ «ազատել ոչ բոլորը միանգամից, այլ մաս-մաս», յուրաքանչյուր անգամ շահարկելով իրավիճակը: Եվ հնարավոր է, որ կան ավելի խորքային պայմանավորվածություններ, որոնց մասին ակնարկում է պաշտոնից հեռացող Բայդենը՝ իր նամակներում, ուղղված Փաշինյանին և Ալիևին:
Եթե Երևանը զիջումներ կատարի՝ թույլատրելով Ադրբեջանի տարանցումը Սյունիքով կամ տրամադրելով արտատարածքային իրավունքներ, Ալիևը, հնարավոր է, ժամանակավորապես հետաձգի Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխելու իր պահանջը, համաձայնելով մի փոքր սպասել: Շուտով Բաքվում կկարողանան հայտարարությամբ հանդես գալ՝ նշելով, որ խաղաղության պայմանագրի տեքստը համաձայնեցված է, իսկ միջազգային ասպարեզում կկազմակերպեն նախնական ստորագրման արարողություն, ինչն ավելի կամրապնդի Ալիևի հաղթանակը:
Հայերի համար սա կդառնա նշան, որ Փաշինյանը պատրաստ է առևտուր անել անկախությամբ, ինչը անկասկած կբերի նոր բողոքի ալիք: Սակայն դա միայն կնպաստի Փաշինյանին՝ ուրախությամբ կազմակերպելով արտահերթ ընտրություններ, որտեղ ամեն ինչ նորից կստեղծվի իր օգտին՝ օգտագործելով խաղաղության պայմանագիրը որպես ճնշման միջոց. եթե իրեն չընտրեն, Ալիևը պատերազմ կսկսի:
Իսկ եթե Փաշինյանը կրկին հաղթի, Ալիևը հանգիստ սպասելու է, մինչ Փաշինյանը կկազմավորվի, դուրս կգա ՀԱՊԿ-ից՝ ճանապարհ հարթելով Բաքվի նոր պահանջների համար: Այսպես կոչված «խաղաղ գործընթացները» լավագույն դեպքում կձգեն սահմանների իրական դեստաբիլիզացիան մի քանի ամիս, ոչ ավելին: Իսկ թե ով կդառնա ԱՄՆ նախագահ, իրավիճակը Հայաստանի համար չի փոխի: Ալիևը կշարունակի իր պահանջների ցուցակը ընդլայնել այնքան ժամանակ, քանի դեռ Հայաստանի ղեկավարությունն անտեսում է սեփական ժողովրդի շահերը:
