20.02.2025
Խորհրդային Հայաստանի խոշոր քիմիական գործարաններից մեկում տեղի ունեցած ողբերգական վթարը ոչ միայն ապացուցեց մարդու ամրության և խիզախության ուժը, այլև հիշեցրեց, թե ինչպիսի անկոտրում և նվիրված անհատներ են կերտում մեր ժողովրդի փրկության պատմությունը։ Այդ օրվա հերոսը բժիշկ Վազգեն Հովհաննիսյանն՝ տնտեսագետ Թամարա Հովհաննիսյանի պապը: Նա մարդ էր, ում կյանքը և գործը թաքնված էին գործարանային առօրյայի ստվերներում, բայց նրա գործողությունները փոխեցին ամեն ինչ։
Խորհրդային տարիներին, երբ հասարակական կյանքը կառուցվում էր խիստ հիերարխիայի և հաճախ կոռումպացված համակարգի վրա, բժիշկ Հովհաննիսյանի պես հմուտ և խորը գիտելիքներ ունեցող մասնագետների համար հիվանդանոցներում իրենց տեղը գտնելը կարող էր վերածվել անհնարին խնդրի։
Սակայն նա երբեք չդժգոհեց։ Խոնարհ, համեստ, բայց ներքին ուժով լեցուն՝ նա իր նվիրումը տեղափոխեց գործարանի «առկայան»՝ այնտեղ, որտեղ նրա օգնությունը կարող էր ամենօրյա իրականություն դառնալ։ Նա հավատում էր, որ իր գիտելիքները ծառայում են մարդուն, անկախ նրանից՝ դա հիվանդանոցում էր, թե աշխատավորական բազմանդամ ընտանիքի կոլեկտիվում։
Վթարի օրը՝ գործարանի բարձր աղմուկի ու քաոսի մեջ, երբ վտանգավոր քիմիական նյութերով լի հսկայական տարան պայթեց և իր թունավոր հեղուկը թափեց արտադրամասի հատակին, բոլորն ուղղակի խուճապի մատնվեցին։ Բոլորը, բացի մեկից։ Բժիշկ Հովհաննիսյանը կանգնած էր այն եզրագծին, որտեղ միակ որոշումը կարող էր լինել փրկություն կամ կործանում։
Նրա գիտելիքները քիմիայի մասին ոչ միայն տեսական էին, այլև խորապես գործնական։ Շրջելով արտադրամասի վտանգի գոտում, նա անընդհատ կրկնում էր ինքն իրեն՝ «Ժամանակ չկա, սա պետք է անել հիմա»։ Անհրաժեշտ հակաթույնը չկար, բայց բժիշկ Հովհաննիսյանն ուներ հնարամտության հազվագյուտ տաղանդ։
Նա անմիջապես սկսեց աշխատել նրան հասանելի ռեսուրսներով, խառնեց նյութեր, ստուգեց նրանց հատկությունները և փորձեց ստեղծել լուծում, որը կմաքրի թունավոր նյութերի ազդեցությունը։
Հակաթույնը կիրառելուց հետո, գործարանի մոտ կանգնած շտապ օգնության մեքենաները սկսեցին մեկը մյուսի հետևից դուրս տանել թունավորված աշխատողներին։ Բժիշկ Հովհաննիսյանի ձեռքով փրկվեց 30 կյանք։ Այդ օրը, երբ իրավիճակը վերջապես կայունացավ, բոլորը հասկացան, թե ինչ մեծ սխրանք էր կատարվել։
Ավելի ուշ դեպքի պատճառները ուսումնասիրող հանձնաժողովը, որը բաղկացած էր հանրապետության լավագույն մասնագետներից, միաբերան ընդունեց, որ եթե բժիշկ Հովհաննիսյանը չլիներ, տուժածներից և ոչ մեկը կենդանի չէր մնա։
Բժիշկ Հովհաննիսյանը երբեք չփորձեց վերագրել իր սխրանքը մեծարանքի կամ պարգևների։ Նրա համար ամենամեծ պարգևը մարդիկ էին, որոնց նա կարողացավ վերադարձնել իրենց ընտանիքներին։ Սակայն այս պատմությունն այլևս նրանով չէր սահմանափակվում։ Այն տարածվեց ողջ երկրով՝ դառնալով յուրօրինակ հիշեցում այն մասին, թե ինչպես անհատը կարող է փոխել ամբողջ հասարակության ճակատագիրը։
Վազգեն Հովհաննիսյանի պատմությունը ցույց տվեց, որ իսկական ուժն ու հզորությունը գալիս են մարդու գիտելիքից, վճռականությունից և անմնացորդ նվիրվածությունից։ Հերոսներն ամենուր են՝ գործարաններում, հիվանդանոցներում, փողոցներում։ Մենք պարզապես պետք է տեսնենք նրանց։
ԼԻԼԻԹ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆ
